Μουσείο Βορρέ (Παιανία Αττικής)

Η συλλογή σύγχρονης ελληνικής τέχνης και λαογραφίας του συλλέκτη και πρώην δημάρχου Παιανίας Ίωνα Βορρέ εκτίθεται σε ένα συγκρότημα παλαιών και νέων κτιρίων με κήπους και αυλές, συνολικής έκτασης 18 στρεμμάτων, στις ανατολικές παρειές του Υμηττού. Η εικαστική συλλογή περιλαμβάνει συνολικά περισσότερα από χίλια πεντακόσια έργα, της μεταπολεμικής κυρίως καλλιτεχνικής δημιουργίας, πεντακοσίων περίπου σύγχρονων Ελλήνων ζωγράφων και γλυπτών. Η λαογραφική συλλογή του μουσείου εκτίθεται σε έναν ενοποιημένο χώρο, που περιλαμβάνει τρία αριστοτεχνικά αναπαλαιωμένα χωριάτικα σπίτια και έναν διαμορφωμένο σε πύργο παλαιό στάβλο. Η ενοποίηση και αναπαλαίωση αυτών των παραδοσιακών κτισμάτων και η κατασκευή του κτιρίου στέγασης της εικαστικής συλλογής διήρκησε συνολικά τριάντα πέντε χρόνια και απαίτησε την αδιάκοπη εργασία του ιδρυτή και τη συνεργασία ντόπιων τεχνιτών. Το αποτέλεσμα δικαιώνει το χαρακτηρισμό του ως ένα από τα ομορφότερα ιδιωτικά μουσεία στον κόσμο. Τα αρχαιότερα εκθέματα της συλλογής είναι τα κτερίσματα από παιδικούς τάφους της περιοχής, μεταξύ των οποίων μια κουδουνίστρα (πλαταγή) σε σχήμα κόκορα, ένα επιτύμβιο ανάγλυφο νέου αθλητή, μια επιτύμβια μαρμάρινη λουτροφόρος, όλα του 5ου αι. π.Χ., και μια σειρά μικρών ελληνορωμαϊκών αγγείων. Στη συλλογή των μεταβυζαντινών εικόνων συγκαταλέγονται έργα του 18ου και 19ου αι., με σλαβικές και βουλγαρικές επιδράσεις, που προέρχονται από τις παραμεθόριες περιοχές, καθώς επίσης και εικόνες της τεχνοτροπίας που επικράτησε στα νησιά του Ιονίου. Κατά τη διάρκεια της ξενάγησής σας στα παλαιά κτίρια του μουσείου θα έχετε τη δυνατότητα να δείτε επίσης μερικά σπάνια δείγματα της ελληνικής λαϊκής παραδοσιακής τέχνης. Μεταξύ αυτών ένα ξυλόγλυπτο επιχρυσωμένο βημόθυρο του 18ου αι. από τη Μακεδονία, μια λαϊκή εικόνα των αρχών του ίδιου αιώνα με απεικόνιση της Δευτέρας Παρουσίας, μια συλλογή συριανών πιάτων καθημερινής χρήσης του 18ου αι., έπιπλα κατασκευασμένα από κομμάτια πόρτας, μια συλλογή ιστορικών και λαϊκών πινάκων και μια συλλογή παραδοσιακών επίπλων. Επίσης, ένα μεσαιωνικό εξομολογητήριο και μια σειρά από τηνιακά υπέρθυρα του 18ου αι. εντοιχισμένα στην εντυπωσιακή κεντρική αίθουσα του πύργου. Όλη αυτή η έκταση, που περιλαμβάνει τα παλαιά κτίρια και τους θαυμάσιους κήπους με τα 3.500 δέντρα και καλλωπιστικά φυτά, περικλείεται από έναν τοίχο χτισμένο με την πατροπαράδοτη ελληνική τεχνική της ξερολιθιάς. Όπως ίσως φαντάζεστε, οι κήποι δεν έχουν μείνει ανεκμετάλλευτοι. Eκεί θα βρείτε ένα μικρό καφενείο, διακοσμητικά αγάλματα νεοκλασικών σπιτιών, μαρμάρινες ανάγλυφες κρήνες –μεταξύ των οποίων και μία από τη βυζαντινή εποχή και δίπλα της μια μαρμάρινη κεφαλή λιονταριού του 5ου αι. π.Χ. – ένα στόμιο πηγαδιού τριακοσίων ετών, μεγάλες μαρμάρινες μυλόπετρες σε μια μικρή λίμνη με νούφαρα, και τρία στόμια δεξαμενών από πατητήρια (πουρλάκια), τα οποία δικαιολογημένα ξεγελούν πολλούς επισκέπτες, καθώς νομίζουν ότι πρόκειται για έργα σύγχρονης γλυπτικής. Η εικαστική συλλογή του μουσείου στεγάζεται σε ένα κτίριο που περιβάλλεται από μια μεγάλη πλακόστρωτη αυλή, στην οποία εκτίθενται γλυπτά μεγάλων διαστάσεων. Πρόκειται για ένα κτίριο σε σχέδια του αρχιτέκτονα Μιχάλη Φωτιάδη, απόλυτα εναρμονισμένο με το περιβάλλον, το οποίο ταυτόχρονα ανταποκρίνεται στις πιο σύγχρονες μουσειολογικές αντιλήψεις. Έτσι, η επίσκεψή σας στο πανόραμα της νεοελληνικής τέχνης μέσα από τη συλλογή του μουσείου, που θεωρείται μία από τις μεγαλύτερες της Ελλάδας θα αποτελέσει μια ιδιαίτερα ευχάριστη εμπειρία. Στις διαδοχικές αίθουσες, οι οποίες φωτίζονται άπλετα από το φυσικό φως του ήλιου, θα έχετε την ευκαιρία να δείτε έργα των μεγαλύτερων Eλλήνων καλλιτεχνών της μεταπολεμικής εποχής, καθώς επίσης και πολλών ζωγράφων και γλυπτών της εποχής μας. Aνάμεσα στα έργα που εκτίθενται, υπάρχουν και ορισμένα πολύ γνωστά, όπως ο Επιτάφιος με κίτρινο φόντο και Κίονες και Αφροδίτη του Δημήτρη Μυταρά, η Oικογένεια του Διαμαντή Διαμαντόπουλου, ο Έρως του Γιάννη Τσαρούχη, το Ερωτικό του Γιάννη Μόραλη, η Σαντορίνη του Νίκου Χατζηκυριάκου-Γκίκα, το Τραπέζι του Παναγιώτη Τέτση, τα χαρακτικά Άντζελα Ντέιβις και Διαμαρτυρία του Τάσου Αλεβίζου, οι Καταδικασμένοι του Παναγιώτη Γράββαλου, η Έκσταση του Παύλου Σάμιου, τα Μηνύματα του Αλέξη Ακριθάκη, ένα Άτιτλο του Φαίδωνα Πατρικαλάκη, ένα έργο με τη μορφή του Μεγάλου Αλέξανδρου σε κεραμικές πλάκες του Πάνου Βαλσαμάκη και το Γεύμα στην Ερέτρια του Σπύρου Βασιλείου. Εκτίθενται επίσης πολλά έργα νεότερων ζωγράφων, όπως του Μανόλη Χάρου, του Χρόνη Μπότσογλου, του Γιώργου Σταθόπουλου, του Γιάννη Κόττη, του Αλέκου Φασιανού, της Σοφίας Καλογεροπούλου, του Μανόλη Πολυμέρη, του Παύλου Γιοβανόπουλου, του Νίκου Κεσσανλή, του Γιάννη Σπυρόπουλου, της Όπυς Ζούνη και πολλών άλλων. Ιδιαίτερα αξιόλογη είναι και η συλλογή των γλυπτών, η οποία περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, στον κλειστό χώρο, έργα του Γιώργου Ζογγολόπουλου, του Γιάννη Γαΐτη, του Γιάννη Κουνέλη, της Χρύσας, του Χρήστου Καπράλου, του Θόδωρου, του Κώστα Τσόκλη, του Βαγγέλη Μουστάκα, ενώ στο χώρο της αυλής τον Κόκορα του Θεόδωρου Παπαγιάννη, το Καθιστό κορίτσι της Τίτσας Χρυσοχοΐδου, το Τραγούδι της αγάπης του Γεράσιμου Σκλάβου, τα Σινιάλα του Τάκη, το Ζευγάρι του Μάριου Λοβέρδου, τον Αετό του Γιώργου Γιαννάκα, τον Αμφορέα της Μπέλλας Ραφτοπούλου, και το Ηλιακό ρολόι του Πάρη Πρέκα στην είσοδο του μουσείου. Εν αναμονή της ίδρυσης ενός Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης στην Αθήνα, το Μουσείο Βορρέ, το οποίο έχει δωρηθεί στο ελληνικό κράτος, είναι ένας από τους λιγοστούς χώρους στους οποίους μπορείτε να πάρετε μια γεύση της σύγχρονης ελληνικής εικαστικής δημιουργίας. Στο μουσείο διοργανώνονται εκπαιδευτικά προγράμματα και ξεναγήσεις ομάδων ενδιαφερομένων. Τμήμα του εσωτερικού κήπου, στο Μουσείο Βορρέ. Γενική άποψη της κεντρική αίθουσας του πύργου, στο Μουσείο Βορρέ. Έργο του ζωγράφου Γιάννη Μόραλη, με τίτλο «Ερωτικό» (Μουσείο Βορρέ). Έργο του ζωγράφου Αλέξη Ακριθάκη, με τίτλο «Μηνύματα» (Μουσείο Βορρέ). Γενική άποψη της τέταρτης αίθουσας του Μουσείου Βορρέ. Γενική άποψη της πρώτης αίθουσας του Μουσείου Βορρέ. Το αίθριο του Μουσείου Βορρέ, στο οποίο εκτίθενται γλυπτά μεγάλων διαστάσεων.